به گزارش ایبِنا، انواع مطالبات بانکی و طبقهبندی داراییهای بانکها و موسسات اعتباری غیربانکی بر اساس بخشنامه بانک مرکزی به شرح ذیل است:
مطالبات جاری: مطالباتی است که پرداخت اصل و سود تسهیلات و یا بازپرداخت اقساط در سررسید صورت گرفته و یا حداکثر از سررسید آن دو ماه گذشته است.
مطالبات غیرجاری: شامل مطالبات سررسید گذشته، معوق و مشکوکالوصول است.
مطالبات سررسید گذشته: مطالباتی است که از تاریخ سررسید اصل و سود تسهیلات و یا تاریخ قطع پرداخت اقساط بیش از دو ماه گذشته است، ولی تاخیر در بازپرداخت، هنوز از ۶ ماه تجاوز نکرده است. در این صورت فقط مبلغ سررسید شده تسهیلات به این طبقه منتقل میشود.
مطالبات معوق: اصل و سود تسهیلاتی که بیش از ۶ ماه و کمتر از ۱۸ ماه از تاریخ سررسید و یا از تاریخ قطع پرداخت اقساط سپری شده و مشتری هنوز اقدامی برای بازپرداخت مطالبات موسسه اعتباری نکرده است. در این صورت مانده سررسید شده تسهیلات به این طبقه منتقل میشود.
مطالبات مشکوکالوصول: تمامی اصل و سود تسهیلاتی که بیش از ۱۸ ماه از سررسید و یا از تاریخ قطع پرداخت اقساط آنها سپری شده و مشتری هنوز اقدام به بازپرداخت بدهی خود نکرده است.
تسهیلات مورد امهال: این گروه از تسهیلات در یکی از طبقات سررسیدگذشته و یا معوق طبقهبندی میشوند. کلیه تسهیلات امهال شده براساس مصوبات هیات دولت در طبقه معوق طبقهبندی میشود و سایر تسهیلات امهالشده نیز با توجه به شرایط تعیین کننده طبقات سررسید گذشته و یا معوق در یکی از این طبقات قرار خواهند گرفت. در صورت بهبود وضعیت اعتباری مشتری و ایفای تعهدات در زمان مقرر و احراز شرایط هریک از طبقات بالاتر، این تسهیلات میتواند به این طبقات منتقل شود.
مطالبات از دولت: تسهیلاتی که بازپرداخت آن به موجب قانون توسط دولت تضمین شده و یا اجازه تضمین آن توسط دولت در قانون پیشبینی شده و تضمین مربوطه توسط سازمان مدیریت و برنامهریزی صادر شده است.
تسهیلات تکلیفی و تبصرهای: تسهیلاتی است که به موجب تبصرههای قوانین بودجه و سایر قوانین و مصوبات مجلس شورای اسلامی به نظام بانکی تحمیل میشود. به عبارت دیگر، بانکها بر اساس مصوبات مقاماتی خارج از سیستم بانکی، مسئول اعطای تسهیلات تکلیفی هستند. این تسهیلات در واقع به عنوان ابزاری در دست دولت است، تا با آن برای رسیدن به هدفهایی که به دلیل ناکافی بودن درآمدی امکان دستیابی به آنها از راه بودجه وجود ندارد، اقدام کند.
تسهیلات تکلیفی در لوایح بودجه سنواتی با هدف تخصیص منابع مالی به بخشها و حوزههای خاص و اولویتدار، همواره یکی از بخشهای مهم بودجه تلقی میشود. کاربرد (انواع) تسهیلات تکلیفی در حوزههای تامین مالی، هزینههای جاری کشاورزان، تسهیلات قرضالحسنه ازدواج، اقشار آسیبپذیر، تعاونیهای فرهنگیان و غیره است و معمولا پرداخت این گروه از تسهیلات توسط نظام بانکی با اهداف اشتغال آفرینی، تولید و خودکفایی، اجتماعی و فرهنگی و ارائه خدمات و تنظیم بازار، صورت میپذیرد.